"Ho dommer de vrouwleu doot" zee de boer, "ho leeper as ze mangs zint"


Wandelroute augustus

De fietsroutes starten bij Hotel-Restaurant "Het Wapen van Delden" Langestraat 242 7491 AN Delden 074 3761355 www.hotelrestaurant.nl

De lange fietsroute, de Veen en Buurserzand fietsroute, is ongeveer 54 km lang en gaat langs de watermolen Oele, door het Buurserzand met de Bommelas, het Lankheet, langs de Oostendorper watermolen en Boekelo .



Witteveen
Het Witteveen ligt tegen de Duitse grens (veel smokkelpaden) en is een prachtig natuurgebied met heide, bos, graslanden, poelen, slenken en hoogveen. Vroeger was dit gebied een hoogveengebied met grazende schapen maar in de loop der tijd werd het veen afgegraven, ontgonnen en ingericht tot landbouwgebied. Natuurmonumenten wil nu alles doen om het oude karakter van het overgebleven natuurgebied terug te krijgen; zo zijn er Schotse Hooglanders in het Witteveen, die het gebied open houden en er zijn poelen en slenken gemaakt, dit heeft al geleid tot meer boomkikkers, salamanders enzovoort.

Buurserzand
Het Buurserzand is weer een geheel ander gebied met bosjes, vennetjes, heidevelden, jeneverbesstruiken en stuifzandgebieden. In dit prachtige gebied zijn vele vogels, vlinders en reptielen, ook vindt U bijzondere planten. Karakteristiek voor dit gebied zijn hier de zeer oude jeneverbesstruiken ook wel 'wakels' genoemd, deze struiken zijn 100 jaar oud en vroeger ontstaan toen het gebied was ontdaan van heide en vooral bestond uit stuifzandgebieden. De bessen werden gebruikt omdat men dacht dat zij een helende werking hadden. Jonge jeneverbesstruikjes zien we praktisch niet, de reden hiervan is niet goed duidelijk. Één van de maatregelen om de heide weer te herstellen is het plaggen. Een andere maatregel voor het verkrijgen van goede jeneverbesstruiken en nieuwe heide is het inzetten van grazende runderen, de Hereford runderen. Achter het Buursermeertje ligt het historische los hoes 'De Bommelas'.
Een los hoes is een oude Saksische boerderij, waar mens en dier samen in een gemeenschappelijke ruimte leefden; er was geen apart woongedeelte; het open vuur was het middelpunt van het woongedeelte. Er was geen schoorsteen en de rook verdween door een gat in de zolder ('slop'). Dit type boerenwoning kwam vroeger het meeste voor. De mensen woonden in het achterste gedeelte van de boerderij. In de zijbeuken stond het vee in een stal, die verdiept was aangelegd; het vee werd vooral gebruikt voor de produktie van mest. De deel was gemaakt van aangestampte leem. 'De Bommelas' werd gebouwd in 1840 door Gerrit Jan Keizer. Deze bracht heideplaggen als (brandstof) naar de markt in Enschede met een schommelende wagen, vandaar de naam 'Bommelas' voor Keizer en dit los hoes. Dit los hoes is nadien steeds onbewoond geweest.



De korte fietsroute, de Twickel Oele route, is ongeveer 31 km lang en gaat over het landgoed Twickel.

Landgoed Twickel
Het landgoed Twickel in Delden is ongeveer 4000 ha groot met ongeveer 150 boerderijen deze boerderijen hebben allemaal zwart witte luiken. Het kasteel is zelf niet te bezichtigen maar de kasteeltuinen met de oranjerie wel. Achter de oude tuinmuur bij Kasteel Twickel ligt 'De Border' met meer dan 600 soorten rozen en 4000 soorten vaste planten; toegang gratis. Al fietsend door het landgoed komt u diverse mooie bezienswaardigheden tegen zoals de Noordmolen: dit is een watermolen die behoort aan het landgoed Twickel en stamt waarschijnlijk uit 1325. Het is een onderslagmolen; bij een onderslagwatermolen ligt het waterrad buiten het molengebouw en deze wordt door het water aan de onderkant in beweging gebracht. De molen wordt aangedreven door het water uit de Azelerbeek en Oelerbeek. Met deze watermolen wordt olie uit lijnzaad geperst. De stichting bezit op het landgoed ook nog een ruim 200 jaar oude houtzaagmolen. Op het landgoed ligt de mooie museumboerderij 'De Wendezoele' (hier ook koffie en thee tegen 'grootmoeders-prijzen'); deze museumboerderij heeft de bezoeker veel te bieden: het toont hoe het leven vroeger in en om de boerderij in Twente was; ook zijn er exposities in de diverse ruimtes zoals een oud boerenwoonhuis, Saksische schuur, wagenloods, bakspieker enzovoort. Een bakspieker is een bakhoes of bakhuisje dat vroeger onder andere werd gebruikt voor het bakken van brood. Wegens brandgevaar stond de bakspieker altijd los van het huis. Verder kan men hier genieten van de siertuin, moestuin en kruidentuin. Op demonstratiedagen zijn er exposities van oude ambachten zoals het maken van klompen, weven, zandstrooien, manden maken, enzovoort.



Delden
Delden is een mooi oud pittoresk stadje met vele galerieën en mooie winkeltjes. Het Zoutmuseum laat de historie van de zoutwinning zien; in het museum is een grote collectie zoutvaatjes. In 1886 liet baron van Heeckeren van Wassenaer in Delden boringen naar drinkwater uitvoeren, maar helaas het water was zout. Zo werd ontdekt dat in Twente zoutlagen aanwezig waren. Nu staan er in Twente veel zouthuisjes en zoutboortorens voor de produktie van zout.

Zie ook: www.oetintwente.nl
www.wandelenwallis.nl



"Schoonmoo en keunstgebit wördt nooit eagen!"



"Der deankt geneen zo völ an etten as wel wil ofvallen!"